ریا
ریا چیست؟
دراین مبحث برآن هستم که به طور خلاصه به ریا که از بیماری های اخلاقی است بپردازم که در هم ادیان مورد نکوهش قرار گرفته است و از بیماری های در حد شرک معرفی شده است.
ریا چیست؟
ریا یک کلمه عربی است و از مشتقات کلمه رویت است به معنی دیده شدن در ادبیات فارسی به معنی سالوس می باشد و سالوس به عملی تعبیر می شود که فقط برای خوش آمد دیگران می باشد و جهت هدف مشخص و نمایان شدن عمل و کسب شهرت آوازه طلبی است و رضای خدا در ان نیست.
ریا کار :
ریا کار کسی است که با اعتقاد و باور به اینکه عمل چه خیر و ثوابی دارد آنرا نمایان می کند و فقط برای نمایان شدن در چشم مردم و کسب شهرت این کار را می کند
ریا در مفهوم یعنی چه ؟
اعمالى كه ما انجام مىدهيم يك ظاهرى دارد و يك باطن و
اساس، ظاهر همان است كه در منظر عموم واقع مىگردد وباطن آن است كه در ذهن و يا
قلب مرور مىشود، قيمت يك عمل به ظاهر و آنچه در باطن است مىباشد اگر عملى باطن
نداشته باشد قيمت آن، آنچنان نخواهد بود، بخش داخلى رفتار را كه نيت مىگويند سهم
بسزايى در ارزش عمل خواهد داشت طبعاً چنانچه اين نيت به قصد رضاى خدا و قرب و
نزديكى به خداوند باشد بيشترين قيمت را دارد كه از موجودات مادى و غير مادى هيچ يك
توان قيمت گذارى و خريد آنرا نخواهند داشت، فقط خداست كه مىتواند قيمت گذارى كرده
و او با سرمايه رحمت خويش خريدارى فرمايد. حال اگر اين نيت به قصد رضايت و خشنودى
انسانى و به نيت قرب به او صورت پذيرد پايينترين قيمت را خواهد داشت و آن عمل جز
خستگى و باربردارى براى انسان اثرى نخواهد داشت. بدتر از اين حالت وقتى است كه
براى قرب به مطامع مادى مثل مقام و جايگاههاى دنيوى يا پول و ثروت صورت پذيرد. با
اين تفصيل؛ ريا يعنى اينكه انسان قسمت درونى عمل را كه نيّت است به قيمت ناچيزى بسنده
كرده، عمل خود را براى به دست آوردن جايگاه، مهر و محبّت بين والدين يا دوستان يا
مردم كوچه و بازار انجام دهد.
مثلاً
در اعمال عبادى نماز را با طمأنينه مىخواند ظاهر آن سالم وليكن به نيت آنكه مردم
از او تعريف نموده و تحسين نمايند. ريا در حقيقت عمل را بدون مغز و اصالت مىكند.
ريا در كودكان نيز چنين است براى كودكان قصد قرب آنچنان جايگاهى ندارد و تصور آن
برايشان مشكل است وليكن تصور كسب موقعيت در ميان جمع برايشان مقدور مىباشد. لذا ريا كارى در
كودكان بدين معنا مىباشد.
در سوره نساء خداوند در آیه 142 می فرماید :
یروان الناس و لایذکرون الله الا قلیلا
با ریا و دو رویی با مردم برخورد می کنند و خدا را کم به یاد می آورند
ریا هم مرتبه شرک است در این زمینه پیامبر مکرم اسلام می فرماید :
: بيشتر چيزي كه بر شما مي ترسم ، شرك اصغرست ، پرسيده شد : اي پيغمبر گرامي شرك اصغرچيست ؟ فرمود : ريا . روز قيامت وقتي كه خدايتعالي جزاي بندگان را داد با اهل ريا مي فرمايد : با آن كسي كه برايشان عمل مي كرديد مراجعه كنيد و پاداش خود را از ايشان بگيريد .
ریا باعث می شود که به جای پرداختن به اصل (توحید) و رضایت خدا به رضایت مردم فکر کنیم و از اصل غافل شویم
عشق یاران فرع باشد اصلشان عشق شه است
از برای عشق فرعی اصل رانی چرا
واژه ریا پنج بار در قرآن امده است
حسن نصری (ابو السعید )که از عرفا می باشد می گوید روزی برای ترمیم پشت بام به بالای بام رفته بودم به طور ناخودآگاه صدای مشاجره زن و شوهر همسایه می شنیدم زن همسایه به شوهرش می گفت با نداشته هایت ساختم بات بد اخلاقی و دیر آمد و رفت هایت ساختم ولی دیگر با اینکه زنی دیگر اختیار کنی نمی توانم بسازم وو نمی توانم ادا در بیاورم و دو رو باشم که چیزی نشده است حسن نصری می گوید این حرف مرا تکان داد و وحشتی به من انداخت و آیه 48 سوره نساء را به یادم اورد ان الله لا یغفر ان یشرک به و یغفر مادون ذلک لمن یشاء خداوند از شریک شدن برایش نمی گذرد و گناهان غیر آن را می بیخشد و پیش خود گفتم که نکند نسبت به خدا از اصل غافل شده باشم و برای دیگران ادا در اورده باشم .
ریا یک جریان خفیف از شرک در مقابل توحید است .
